Striptiz - Mrozek - İÜ-ÖKM

Oyun

Haber

Kaynak: İstanbul Üniversitesi Öğrenci Kültür Merkezi
16 5 2008

Polonya'lı yazar Mrozek, bu oyunda edilgen olmakta direnen içsel özgürlükle,

eyleme geçmekte direnen özgürlük imkanını karşı karşıya getirir.

İki adam onlardan daha güçlü bir el tarafından sahneye atılır ve bir bilinmezlik içinde ne yapacakları,nasıl davranmaları gerektiği üzerine düşünmeye ve kendi kendilerine hesap vermeye başlarlar.

Etkin olan, bu mekandan çıkmak için çaba harcarken,

edilgen olan adam içsel özgürlüğünü korumaya karar verir ve gerçekleştireceği eylemin tutuklusu olmamak için düştükleri duruma uyum sağlamaya çalışır.

Aslında kurtulmak için çaba harcansa da onlara bir el sonunda istediğini yaptıracak ve onları kendi hükmü altında tutacaktır.

Elin,onları bir bir soymaya başlamasıyla ikisinin de tepkileri farklı olur çünkü bu iki adam birbirleriyle bir takım benzer temel özellikler taşımalarına rağmen düşüncelerinde bir o kadar farklıdır.

Biri büyük bir güçle karşılaşınca teslimiyete razı olurken, diğeri bu isteklerin çok haksız olduğunu dile getirir.

Sonunda onları soyduktan sonra birbirlerine zincirler ve bu durumda iki taraf da özür dilemeye karar verirler.

Oyun boyunca iki adamın arasındaki ilişki de gittikçe boyutlanır.

Oyunun sonunda edilgen olan adam,diğeri tarafından o şartta özür dilettirilmeyi bekler.

Her zaman bahaneler,nedenler ve ''onun yüzünden''ler vardır. Elin baskısı altında ne yapacaklarını bilemezken karanlık olur ve el onlara tekrar hükmederek sahneden çekip götürür.

Hiçbir şey yapmamak mı yoksa harekete geçmeyi göze almak mı tartışması oyunun absürd türüne uygun şekilde devam ederken edilgen olan adam mecbur kalma anlamında kendini haklı çıkaracak nedenler arama ihtiyacı da duyar.

Bilinmeyen bir gücün ortaya çıkması ile, kişisel kararlarının önemsiz hale gelmesi ile yüzleşirler.

Değiştirilmezlik ve otomatikleşme boyun eğme ve çözüm yaratamama bağlamında yüzeye çıkmış olur.

Bütün bu konu Martin Heidegger'in varoluşçu felsefesi ile de derinleştirilebilir.

Ünlü filozofa göre, insan bu dünyaya öylece bırakılmıştır.

Bu bırakılmışlık fikri aslında insanın varoluşa bırakılmışlığı anlamına yani kendi varlığını oluşturma özgürlüğüne zorunlu olarak bırakılmışlığına dayanır.Ama aslında başlangıçta bırakılışın kendisi bir özgürlüğün yokluğudur aynı sondaki ölümün kaçınılmazlığı gibi.

Bir çok kaynakta bürokratlar üzerine alegorik bir yergi olarak tanımlanan Striptiz bu içeriği dahilinde bu adamların temelde özgürlük kavramını temsil eden bireyler olarak, hükmeden bir güç hatta bir şiddet karşısında başarısız kalmalarını vurgular.Bu özelliklere göre bu kavramları somutlaştırırsak, el yaptırım gücü olan devleti, iki adam da memur ya da bürokrat diyebileceğimiz kişileri temsil eder diyebiliriz.

Bizim bu kısa oyunda amacımız, asıl çıplak kalacak gerçeklerle yüzleşmek ve tokalaştığımız,yumruklaştığımız,ve belki de baştan beri çok iyi tanıdığımız bu ellerle sizi burada tekrar karşılaştırmak.